Trong môi trường internet ngày càng phát triển, tội phạm mạng cũng ngày càng  gia tăng. Đó là lý do tại sao chúng ta cần những chuẩn bảo mật web cao hơn để đảm bảo an toàn thông tin. Giao thức HTTPS đã dần thay thế hoàn toàn giao thức HTTP như một giải pháp bảo mật web.

Bài viết dưới đây sẽ giải thích về giao thức HTTPS, sự khác biệt giữa HTTP và HTTPS, và lý do tại sao các website nên sử dụng HTTPS thay vì HTTP.

1. Khái niệm giao thức HTTP và HTTPS

1.1 Khái niệm giao thức HTTP

HTTP (Hypertext Transfer Protocol) là một giao thức truyền tải dữ liệu trên mạng. Nó được sử dụng để truyền thông tin giữa máy khách (client) và máy chủ (server) trên World Wide Web (WWW). Giao thức này xác định cách thức truyền tải và định dạng dữ liệu, cho phép trình duyệt web gửi yêu cầu và nhận phản hồi từ máy chủ.

HTTP hoạt động dựa trên mô hình client-server, trong đó máy khách gửi yêu cầu HTTP (request) đến máy chủ, và máy chủ trả lại phản hồi HTTP (response) chứa thông tin được yêu cầu. Giao thức này sử dụng các phương thức như GET, POST, PUT, DELETE để chỉ định loại yêu cầu và tương tác với các nguồn tài nguyên trên web như trang HTML, hình ảnh, video, v.v.

Dữ liệu được truyền qua giao thức HTTP là dạng văn bản thường (plaintext), không được mã hóa, điều này làm cho dữ liệu dễ bị nghe trộm và thay đổi bởi các kẻ tấn công trung gian. Để tăng cường bảo mật, giao thức HTTPS đã được phát triển và sử dụng rộng rãi hơn.

1.2 Giao thức HTTPS là gì?

Giao thức HTTPS (Hypertext Transfer Protocol Secure) là một phiên bản bảo mật hơn của giao thức HTTP. Nó sử dụng SSL/TLS (Secure Sockets Layer/Transport Layer Security) để mã hóa dữ liệu và đảm bảo tính toàn vẹn và bảo mật của thông tin trong quá trình truyền tải trên mạng.

Khi sử dụng HTTPS, dữ liệu được mã hóa trước khi được gửi từ máy khách (client) đến máy chủ (server) và giải mã khi đến đích. Quá trình mã hóa này đảm bảo rằng thông tin nhạy cảm như mật khẩu, thông tin tài khoản, thông tin cá nhân không thể bị đánh cắp hoặc sửa đổi bởi các kẻ tấn công trung gian.

Giao thức HTTPS sử dụng chứng chỉ SSL/TLS được cấp phát bởi các tổ chức chứng thực (Certificate Authorities) để xác minh tính chính xác và độ tin cậy của máy chủ. Khi trình duyệt web kết nối với một trang web sử dụng HTTPS, nó sẽ kiểm tra chứng chỉ SSL/TLS của máy chủ để đảm bảo rằng nó là một trang web được đáng tin cậy.

Việc sử dụng HTTPS giúp tăng cường bảo mật và đáng tin cậy trong việc truyền tải dữ liệu trên mạng. Nó ngăn chặn các cuộc tấn công như nghe trộm, giả mạo và thay đổi dữ liệu trên đường truyền, giúp bảo vệ thông tin cá nhân và đáng tin cậy của người dùng khi truy cập các trang web.

chứng chỉ 

2. So sánh HTTP và HTTPS

Dưới đây là một số điểm khác nhau giữa HTTP và HTTPS:

Bảo mật: Điểm khác biệt lớn nhất giữa HTTP và HTTPS là mức độ bảo mật. Trong HTTP, dữ liệu được truyền đi dưới dạng văn bản thường (plaintext) và không được mã hóa. Điều này làm cho dữ liệu dễ bị đánh cắp và thay đổi bởi kẻ tấn công. Trong khi đó, HTTPS sử dụng SSL/TLS để mã hóa dữ liệu, đảm bảo tính toàn vẹn và bảo mật của thông tin truyền qua mạng.

Giao tiếp: Trong HTTP, dữ liệu được truyền tải bằng các yêu cầu (request) và phản hồi (response) giữa máy khách và máy chủ. HTTPS hoạt động theo cùng một cách, nhưng dữ liệu được mã hóa để đảm bảo bảo mật.

Cổng kết nối: HTTP sử dụng cổng kết nối mặc định là 80, trong khi HTTPS sử dụng cổng 443. Sự khác biệt này cho phép máy chủ phân biệt được giữa các yêu cầu HTTP và HTTPS và xử lý chúng một cách phù hợp.

Chứng chỉ SSL/TLS: Khi sử dụng HTTPS, máy chủ cần có chứng chỉ SSL/TLS hợp lệ. Chứng chỉ này được phát hành bởi một cơ quan chứng thực đáng tin cậy và chứng minh rằng máy chủ là đáng tin cậy và đã được xác thực. Điều này giúp người dùng có thể tin tưởng vào tính toàn vẹn và bảo mật của trang web.

Tốc độ: Do việc mã hóa và giải mã dữ liệu, HTTPS có thể chậm hơn so với HTTP. Tuy nhiên, với sự phát triển của công nghệ mã hóa và tăng cường hiệu suất, sự khác biệt này đã giảm đi và không đáng kể đối với nhiều trang web.

Tóm lại, HTTPS là một phiên bản bảo mật hơn của HTTP, với việc sử dụng mã hóa dữ liệu và chứng chỉ SSL/TLS. Điều này làm cho HTTPS trở thành lựa chọn ưu tiên cho các trang web có yêu cầu bảo mật cao và đảm bảo tính toàn vẹn của thông tin truyền qua mạng.

3. Sử dụng HTTPS như thế nào?

Để sử dụng HTTPS trên trang web của bạn, bạn cần thực hiện các bước sau:

• Xác minh và cài đặt chứng chỉ SSL/TLS: Đầu tiên, bạn cần mua hoặc yêu cầu một chứng chỉ SSL/TLS từ một cơ quan chứng thực đáng tin cậy. Chứng chỉ này xác minh tính đáng tin cậy của trang web của bạn và giúp mã hóa dữ liệu. Sau khi nhận chứng chỉ, bạn cần cài đặt nó lên máy chủ web.
• Cấu hình máy chủ web: Bạn cần cấu hình máy chủ web của bạn để hỗ trợ giao thức HTTPS. Điều này bao gồm thiết lập cổng kết nối HTTPS (thông thường là cổng 443) và kích hoạt các cơ chế mã hóa SSL/TLS.
• Chuyển đổi các liên kết và tài nguyên nội bộ: Đảm bảo rằng tất cả các liên kết và tài nguyên nội bộ trên trang web của bạn đều sử dụng đúng đường dẫn HTTPS. Nếu bạn có các liên kết ngoại vi đến các tài nguyên không an toàn (HTTP), hãy cập nhật chúng để sử dụng HTTPS.
• Cập nhật các tài khoản và API bên thứ ba: Nếu trang web của bạn liên kết đến các tài khoản người dùng hoặc sử dụng các dịch vụ API bên thứ ba, hãy đảm bảo rằng bạn đã cập nhật các cài đặt để sử dụng HTTPS.
• Kiểm tra và kiểm định: Sau khi đã cấu hình HTTPS, hãy thử nghiệm và kiểm tra trang web của bạn để đảm bảo rằng tất cả các trang và chức năng hoạt động đúng. Đồng thời, hãy sử dụng công cụ kiểm tra bảo mật để xác minh tính an toàn và chứng chỉ SSL/TLS của trang web.

4. Tại sao nên dùng HTTPS thay vì HTTP

Trước đây, HTTPS thường được sử dụng cho các website tài chính, ngân hàng, thương mại điện tử để bảo mật thông tin thanh toán online. Tuy nhiên trong thời điểm hiện tại, HTTPS đã trở thành tiêu chuẩn bảo mật tối thiểu mà tất cả các website doanh nghiệp cần phải đáp ứng. Vì những lý do sau đây:

• Bảo vệ thông tin cá nhân: HTTPS giúp bảo vệ thông tin cá nhân của người dùng khi truy cập vào trang web. Dữ liệu được mã hóa trong quá trình truyền tải, ngăn chặn kẻ tấn công trung gian có thể đọc được hoặc đánh cắp thông tin nhạy cảm như tên đăng nhập, mật khẩu, địa chỉ email, số thẻ tín dụng, v.v.`
• Giao thức HTTPS giúp tránh tình trạng lừa đảo bằng website giả mạo: HTTPS sử dụng chứng chỉ SSL/TLS để xác thực tính đáng tin cậy của máy chủ. Điều này giúp người dùng biết rằng họ đang truy cập vào một trang web chính xác và không bị giả mạo. Máy chủ được chứng nhận bởi một cơ quan chứng thực đáng tin cậy, tạo lòng tin cho người dùng.
• Tăng cường độ tin cậy và uy tín: Sử dụng HTTPS cho trang web doanh nghiệp giúp tạo ra một ấn tượng tích cực và chuyên nghiệp với khách hàng. Biểu tượng an toàn hiển thị trên trình duyệt web và đường dẫn bắt đầu bằng “https://” cho thấy trang web được bảo mật, đảm bảo an toàn và chăm sóc thông tin của người dùng.
• Sử dụng HTTPS có vai trò quan trọng trong SEO: Các công cụ tìm kiếm như Google đã bắt đầu ưu tiên xếp hạng các trang web sử dụng HTTPS trong kết quả tìm kiếm. Việc chuyển từ HTTP sang HTTPS có thể cải thiện hiệu suất SEO của trang web, giúp tăng cơ hội hiển thị và tăng lượng truy cập.
• Tuân thủ quy định và tiêu chuẩn ngành: Ngày nay, nhiều quy định pháp lý yêu cầu việc sử dụng HTTPS đối với các trang web thu thập thông tin cá nhân hoặc thực hiện giao dịch tài chính. Sử dụng HTTPS giúp doanh nghiệp tuân thủ quy định và tiêu chuẩn ngành, tránh rủi ro pháp lý và bảo vệ người dùng.

Với sự phát triển của internet và nguy cơ tấn công mạng ngày càng cao, việc sử dụng HTTPS không chỉ là một yêu cầu bảo mật mà còn là một tiêu chuẩn tối thiểu mà các trang web doanh nghiệp cần đáp ứng để đảm bảo an toàn thông tin và xây dựng lòng tin cho khách hàng.