Nhãn hiệu và thương hiệu là hai khái niệm quan trọng trong lĩnh vực quản lý và xây dựng hình ảnh của một tổ chức, sản phẩm hoặc dịch vụ. Tuy nhiên, đôi khi người tiêu dùng và người viết có thể gặp khó khăn trong việc phân biệt rõ ràng giữa hai khái niệm này. 

Hãy cùng Onlifeco tìm hiểu chi tiết nhất về sự khác biệt giữa nhãn hiệu và thương hiệu qua bài viết dưới đây nhé!

1. Nhãn hiệu 

1.1 Nhãn hiệu là gì?

Nhãn hiệu (Trademark) là thuật ngữ được sử dụng trong lĩnh vực pháp lý để chỉ định một dấu hiệu hoặc biểu tượng đặc trưng được sử dụng để nhận dạng và phân biệt các sản phẩm hoặc dịch vụ của một doanh nghiệp khỏi các đối thủ cạnh tranh. Nhãn hiệu có thể là tên, logo, biểu tượng, ký hiệu, âm thanh, màu sắc hoặc bất kỳ yếu tố đặc trưng nào khác mà có thể tạo ra sự nhận diện và liên tưởng đến một doanh nghiệp, sản phẩm hoặc dịch vụ cụ thể.

Qua việc đăng ký và bảo hộ nhãn hiệu, doanh nghiệp có quyền sở hữu và sử dụng độc quyền nhãn hiệu đó, ngăn chặn những cá nhân hoặc tổ chức khác sử dụng nhãn hiệu tương tự hoặc gây nhầm lẫn cho khách hàng. Nhãn hiệu mang lại sự bảo vệ pháp lý cho doanh nghiệp, xây dựng giá trị thương hiệu và tạo sự tin tưởng và sự trung thành từ phía khách hàng.

Từ nhãn hiệu trên quốc tế tương ứng với 3 cách viết phổ biến như dưới đây:

• Ở Anh, người ta dùng cách viết “trademark” để chỉ nhãn hiệu.
• Tại Canada, từ nhãn hiệu được viết là “trade-mark”.
• Nhưng theo định nghĩa của WIPO (World Intellectual Property Organization) – Tổ chức Sở hữu Trí tuệ Thế giới thì thuật ngữ chỉ nhãn hiệu là “trademark”.

1.2 Một số loại nhãn hiệu

Nhãn hiệu liên kết

Nhãn hiệu liên kết có nghĩa là được cùng một chủ thể đứng ra đăng ký , với những tên trùng hoặc tương tự nhau cho sản phẩm/dịch vụ cùng loại hoặc tương tự hoặc có liên kết với nhau.

Ví dụ về nhãn hiệu liên kết: “Vingroup”, “Vinhomes”, “Vinmec”, “Vinpearl”…

Nhãn hiệu tập thể: Nhãn hiệu tập thể thường được sử dụng bởi các tổ chức, tổ chức phi lợi nhuận, hợp tác xã hoặc các liên minh công nghiệp để xác định nguồn gốc và chất lượng của hàng hóa, dịch vụ hoặc sản phẩm được cung cấp bởi các thành viên trong tổ chức.

 Ví dụ: Nhãn lồng Hưng Yên, vải thiều Thanh Hà, nước mắm Phú Quốc….

Nhãn hiệu chứng nhận

Nhãn hiệu chứng nhận là một loại nhãn hiệu được sử dụng để xác nhận rằng sản phẩm hoặc dịch vụ của một tổ chức hoặc doanh nghiệp đã đáp ứng được các tiêu chuẩn, quy định, quy trình hoặc yêu cầu cụ thể. Nhãn hiệu chứng nhận thường được sử dụng để đảm bảo rằng sản phẩm hoặc dịch vụ đáp ứng được các tiêu chí về chất lượng, an toàn, bảo vệ môi trường, đạo đức kinh doanh, công bằng xã hội và các tiêu chuẩn khác.

Ví dụ: Sản Phẩm An Toàn Nông Nghiệp Thành Phố Hồ Chí Minh,Hàng Việt Nam Chất Lượng Cao do người tiêu dùng bình chọn

Nhãn hiệu ký hiệu

 Đây là loại nhãn hiệu sử dụng ký hiệu đặc trưng hoặc biểu tượng độc đáo để đại diện cho sản phẩm hoặc dịch vụ. 

Ví dụ: Mercedes-Benz’s three-pointed star, McDonald’s golden arches.

2. Thương hiệu là gì?

Thương hiệu trong tiếng Anh được gọi là Brand. Thương hiệu không chỉ đề cập đến tên và biểu trưng đại diện cho một sản phẩm, dịch vụ hoặc tổ chức, mà còn bao gồm những giá trị, tầm nhìn, sứ mệnh và cảm xúc mà nó gắn kết với khách hàng và người tiêu dùng.

Thương hiệu đóng vai trò quan trọng trong việc xác định và xây dựng hình ảnh của một sản phẩm, dịch vụ hoặc tổ chức trong tâm trí của khách hàng. Nó tạo dựng nhận thức và đánh giá về chất lượng, độ tin cậy, sự khác biệt và giá trị của thương hiệu đó.

Một thương hiệu thành công không chỉ có tên và biểu trưng độc đáo, mà còn phải có một tầm nhìn rõ ràng, một cái nhìn sâu sắc về mục tiêu và mục đích của mình. Thương hiệu còn được xây dựng thông qua việc tạo dựng một trải nghiệm đồng nhất và tốt cho khách hàng từ khâu tiếp thị, quảng cáo, sản xuất, phục vụ khách hàng và mọi tương tác của thương hiệu đó.

Mục tiêu cuối cùng của việc xây dựng một thương hiệu mạnh là tạo ra sự tương tác tích cực, tạo niềm tin và lòng trung thành từ khách hàng, tạo ra sự khác biệt và tạo ra lợi thế cạnh tranh cho doanh nghiệp. Thương hiệu không chỉ là một cái tên hay biểu trưng, mà là một kết hợp của giá trị, tầm nhìn và trải nghiệm mà nó mang đến cho khách hàng.

3. Phân biệt sự khác nhau giữa thương hiệu và nhãn hiệu

3.1 Tính hữu hình

Tính hữu hình là một yếu tố quan trọng trong sự khác biệt giữa nhãn hiệu và thương hiệu. Nhãn hiệu được thể hiện qua các yếu tố hình ảnh, chữ viết, màu sắc và có thể nhận biết bằng các giác quan, đặc biệt là thị giác. Một nhãn hiệu có thể được đăng ký và bảo vệ bởi luật sở hữu trí tuệ.

Trong khi đó, thương hiệu không chỉ bao gồm những yếu tố hữu hình như nhãn hiệu mà còn bao gồm những yếu tố vô hình như chất lượng sản phẩm, kiểu dáng, thái độ của nhân viên, mối quan hệ với khách hàng và cảm nhận tổng thể từ khách hàng. Thương hiệu là hình ảnh, cảm xúc và thông điệp tức thời mà người dùng kết nối với một công ty hoặc một sản phẩm. Nó được xây dựng thông qua các hoạt động marketing, truyền thông và trải nghiệm khách hàng.

3.2 Cách tiếp cận và bảo hộ

Khác biệt quan trọng giữa nhãn hiệu và thương hiệu là phạm vi bảo hộ pháp lý. Nhãn hiệu được bảo hộ và quyền sở hữu công nghiệp của nó được xác định thông qua quy trình đăng ký và tuân thủ luật pháp về sở hữu trí tuệ. Quyền sở hữu nhãn hiệu cung cấp cho chủ sở hữu quyền độc quyền sử dụng và bảo vệ nhãn hiệu đó trước người khác.

Trong khi đó, thương hiệu không nhận được bảo hộ pháp lý như nhãn hiệu. Thương hiệu được hình thành thông qua tương tác và kết nối giữa doanh nghiệp và khách hàng. Nó phản ánh hình ảnh, giá trị và kinh nghiệm của một công ty hoặc sản phẩm trong tâm trí khách hàng. Thương hiệu được xây dựng dựa trên sự tín nhiệm, lòng trung thành và đánh giá tích cực của người tiêu dùng.

Tuy có sự khác biệt về phạm vi bảo hộ pháp lý, nhãn hiệu và thương hiệu đều đóng vai trò quan trọng trong việc xác định và xây dựng giá trị của một sản phẩm, dịch vụ hoặc công ty trên thị trường. Sự kết hợp và tương tác giữa nhãn hiệu và thương hiệu có thể tạo nên một hệ thống nhận diện và giá trị toàn diện cho một doanh nghiệp.

3.3 Giá trị

Nhãn hiệu sau khi được đăng ký trở thành tài sản có giá trị pháp lý và có thể được định giá. Quá trình đăng ký nhãn hiệu đảm bảo quyền độc quyền sử dụng và bảo vệ nhãn hiệu khỏi việc sao chép, sử dụng trái phép của người khác. Tài sản nhãn hiệu có thể được cung cấp giá trị thương hiệu và có thể được mua bán, chuyển nhượng, hoặc sử dụng như tài sản thế chấp trong giao dịch kinh tế.

Trong khi đó, thương hiệu không thể được định giá một cách dễ dàng vì nó là một thành quả của một quá trình dài và bao gồm nhiều yếu tố như chất lượng sản phẩm, dịch vụ, trải nghiệm khách hàng, hình ảnh công ty, và quyền uy của thương hiệu trên thị trường. Thương hiệu được tạo nên từ lòng tin, sự tín nhiệm và cảm nhận tích cực của người tiêu dùng. Nó không thể chỉ đơn giản là sao chép một nhãn hiệu nổi tiếng, mà đòi hỏi sự đầu tư và xây dựng từ phía doanh nghiệp.

3.4 Yếu tố hình thành

Việc tạo dựng thương hiệu đòi hỏi sự đầu tư lớn về thời gian, công sức và tài chính. Đó là quá trình liên tục và phức tạp, yêu cầu sự tập trung và sự chăm chỉ trong việc xây dựng hình ảnh, giá trị và lòng tin từ khách hàng.

Trong khi nhãn hiệu có thể được tạo ra thông qua việc thiết kế và sử dụng một ký hiệu độc nhất để nhận biết sản phẩm hoặc dịch vụ, thương hiệu đi xa hơn bằng cách xây dựng một hình ảnh toàn diện và sự độc đáo của doanh nghiệp. Thương hiệu không chỉ liên quan đến hình ảnh ngoại hình, mà còn đến cả những giá trị, tôn chỉ, văn hóa và cảm nhận mà doanh nghiệp gửi gắm cho khách hàng. Không phải tất cả các doanh nghiệp đều có thương hiệu. Để xây dựng được thương hiệu, doanh nghiệp cần phải có chiến lược, kế hoạch và cải thiện liên tục trải nghiệm của khách hàng, tạo ra sự khác biệt và giá trị đối với thị trường.

3.5 Thời gian tồn tại

Nhãn hiệu có thể thay đổi hoặc mất đi vì nhiều lý do, bao gồm thị hiếu của khách hàng, sự thay đổi trong ngành công nghiệp hoặc quyết định của doanh nghiệp. Khi nhãn hiệu kết thúc hoạt động, thì nhãn hiệu cũng kết thúc tồn tại.

Thương hiệu có thể tồn tại mãi mãi, ngay cả khi nhãn hiệu không còn tồn tại. Điều quan trọng là cảm nhận và đánh giá của người tiêu dùng đối với sản phẩm hoặc doanh nghiệp đó. Thương hiệu không chỉ liên quan đến vẻ bề ngoài mà còn đến các giá trị, tôn chỉ và cảm nhận mà doanh nghiệp tạo ra trong tâm trí khách hàng.

Nhãn hiệu là một phần ngoại vi, trong khi thương hiệu là bản chất và cốt lõi của sản phẩm và doanh nghiệp. Xây dựng một nhãn hiệu tốt là một bước quan trọng để giúp doanh nghiệp phát triển thành công. Tuy nhiên, để đạt được thành công bền vững và lâu dài, doanh nghiệp cần tập trung vào việc phát triển thương hiệu. Điều này bao gồm việc xây dựng các giá trị cốt lõi, tạo ra kết nối và lòng trung thành từ khách hàng, và tạo dựng một hình ảnh độc đáo và khác biệt trên thị trường.

Việc hiểu rõ sự khác biệt giữa thương hiệu và nhãn hiệu là rất quan trọng trong quá trình kinh doanh và tiếp thị. Phân biệt chính xác giữa hai khái niệm này giúp chúng ta áp dụng các chiến lược và hoạt động xây dựng thương hiệu và nhãn hiệu một cách hiệu quả. Xây dựng một thương hiệu mạnh mẽ và tạo dựng nhãn hiệu độc đáo là cách để tạo sự tín nhiệm và lòng trung thành từ khách hàng, từ đó nâng cao giá trị và cạnh tranh của doanh nghiệp trên thị trường. Hi vọng thông qua bài viết này, bạn đã có cái nhìn rõ ràng hơn về hai khái niệm này và có thể sử dụng chúng một cách chính xác trong hoạt động kinh doanh của mình.